ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ? ଜେଲରେ କଏଦୀମାନେ କାହିଁକି ପିନ୍ଧନ୍ତି ଧଳା ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ, କଣ ଅଟେ ଏହା ପଛର କାରଣ

ଆମ ଦେଶରେ ଜେଲରେ ଥିବା କଏଦୀମାନଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଜୀବନଯାପନ ପାଇଁ ଅନେକ କଠୋର ନିୟମ ରହିଛି। ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଅନେକ ଫିଲ୍ମରେ ଦେଖିଥିବେ ଯେ ଜେଲର ପ୍ରତ୍ୟକ କଏଦୀ ସମାନ ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିଥାଆନ୍ତି। ଜେଲରେ ଥିବା କଏଦୀମାନେ ଧଳା ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିଥାନ୍ତି।

ତେବେ ବାସ୍ତବରେ ମଧ୍ୟ କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ସମାନ ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ଦିଆଯାଏ। ଏହା ପଛର କାରଣ ବୋଧହୁଏ ବହୁତ କମ୍ ଲୋକ ଜାଣିଥିବେ? ତେବେ ଏହା ପଛର କାରଣ କଣ ଆଛି ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା।

ସୂଚନା ଅନୁସାରେ କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ଏପରି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିବାକୁ ଦିଆଯିବାର କାରଣ ଇତିହାସ ସହିତ ଜଡିତ ଅଟେ। ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଆମେରିକାରେ ଆବୁର୍ନ ପ୍ରଣାଳୀ ପ୍ରଚଳିତ ହେଉଥିଲା। ଯେଉଁଥିରେ ଜେଲର ଏବଂ ସେଠାରେ ରହୁଥିବା କଏଦୀମାନେ କିଛି ନୂତନ ନିୟମ ଯୋଡିଥିଲେ।

ଏହା ପରେ ଆଧୁନିକ ଜେଲ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅଧୀନରେ କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ଧୂସର-କଳା ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ଦିଆଯାଉଥିଲା। ଧୂସର-କଳା ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ମଧ୍ୟ ଲଜ୍ଜାର ପ୍ରତୀକ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଅପରାଧୀମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଅପରାଧ ପାଇଁ ଅନୁତାପ କରିପାରିବେ।

କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ କଏଦୀମାନଙ୍କ ମାନବିକ ଅଧିକାରକୁ ନେଇ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଲା ସେତେବେଳେ ଏହି ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ହଟାଇଦିଆଗଲା। ଏହାପରେ ଧଳା ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ଦିଆଗଲା। ଧଳା ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ଦେବା ପଛରେ ଗୋଟିଏ କାରଣ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଏହି ରଙ୍ଗ ଉତାପକୁ ପ୍ରତିଫଳନ କରିଥାଏ।

ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ ଅଧିକ ଅସୁବିଧା ହୁଏ ନାହିଁ। ଏହା ସହିତ ଧଳା ରଙ୍ଗ ଦୂରରୁ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୁଏ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯଦି କଏଦୀ କେବେ ଜେଲରୁ ଫେରାର ହେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି ତେବେ ରାତିରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ଦୂରରୁ ଦେଖାଯାଇପାରିବ।

ଏହି ଧଳା ପୋଷାକ ଉନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରୁ କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯିବା ଆରମ୍ଭ ହେଲା। ସୂଚନା ଅନୁସାରେ ଏହି ପୋଷାକ କେବଳ ସେହି କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଏ, ଯାହାର ଦଣ୍ଡ ସ୍ଥିର ହୋଇ ସାରିଥାଏ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କଏଦୀମାନେ କେବଳ ସାଧାରଣ ପୋଷାକ ହିଁ ପିନ୍ଧନ୍ତି।ଅନ୍ୟ ସବୁ ଦେଶରେ ଜେଲରେ ଥିବା କଏଦୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସମାନ ପୋଷାକ ରହିନାହିଁ।

କଏଦୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶର ନିଜସ୍ୱ ଅଲଗା ଡ୍ରେସ କୋଡ୍ ଅଛି। ତେବେ ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ ଜେଲରେ କଏଦୀମାନଙ୍କ ମାନବିକ ଅଧିକାରର ମଧ୍ୟ ଯତ୍ନ ନିଆଯାଇଥାଏ। କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଜେଲରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସୁବିଧା ଦିଆଯାଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ମାନସିକ ଅବସ୍ଥାର ଯତ୍ନ ନିଆଯାଏ।

ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଜେଲରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସୁବିଧା ସହ ଦୋକାନ ମଧ୍ୟ ରହିଥାଏ, ଯେଉଁଠାରୁ କଏଦୀମାନେ ଜିନିଷ କିଣି ପାରନ୍ତି। କଏଦୀମାନେ ଜେଲ୍ ଦୋକାନରୁ ଜିନିଷ କିଣନ୍ତି ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ସେମାନେ ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟ ଦେଇଥାନ୍ତି। ତେବେ ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଥିବ, ଏହି ଦୋକାନଗୁଡିକରେ କି ପ୍ରକାର ଜିନିଷ ଉପଲବ୍ଧ ଥାଏ? ଏହି ଜିନିଷ କିଣିବା ପାଇଁ କେଉଁଠାରୁ ଟଙ୍କା ପାଆନ୍ତି?

ବାସ୍ତବରେ କେତେକ ଜେଲରେ କଏଦୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ କ୍ୟାଣ୍ଟିନ ରହିଛି, ଯେଉଁଠାରୁ ବନ୍ଦୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଜିନିଷ କିଣି ପାରନ୍ତି। ଏହି କ୍ୟାଣ୍ଟିନରେ କେବଳ କିଛି ସୀମିତ ଆଇଟମ୍ ଉପଲବ୍ଧ ଥାଏ ଏବଂ ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଆଇଟମ୍ କିଣିବା ଏବଂ ବିକିବା ସମ୍ବନ୍ଧରେ କିଛି ନିୟମ ସ୍ଥିର କରାଯାଇଛି। ଏହି ଦୋକାନଗୁଡ଼ିକରୁ ଜିନିଷ କିଣିବା ପାଇଁ ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ ଅଲଗା ଅଲଗା କୁପନ୍ ଦିଆଯାଏ ଏବଂ ଏହି କୁପନ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନେ ଜିନିଷ କିଣିଥାନ୍ତି।

ଭାରତୀୟ ଟଙ୍କା ଜେଲରେ ଚାଲେ ନାହିଁ। ଏଥିପାଇଁ କେବଳ କୁପନ୍ ଅଛି ଏବଂ ଜଣେ କଏଦୀ ଏହି କୁପନକୁ ଟଙ୍କା ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିଥାନ୍ତି। ଜେଲରେ ଟଙ୍କା ରଖିବା ଅପରାଧ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ସେଥିପାଇଁ ଜେଲରେ ଜିନିଷ କିଣିବା ପାଇଁ କୁପନ୍ ଦିଆଯାଏ। ଜେଲରେ ବ୍ୟବହୃତ ଟଙ୍କା କୁପନ୍ ଆକାରରେ ଥାଏ ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକ ବିଭିନ୍ନ ମୂଲ୍ୟକୁ ସୂଚାଏ।

ଏହି ଜେଲ୍ କୁପନ୍ ଗୁଡିକ ପୁରୁଣା ସିନେମା ଟିକେଟ୍ ପରି ଏବଂ ଏହାର ମୂଲ୍ୟ 1, 2, 5, 10, 20 ଟଙ୍କା ଥାଏ । ଜେଲରେ କାମ କରୁଥିବା କଏଦୀଙ୍କୁ ଟଙ୍କା ବଦଳରେ କୁପନ ଦିଆଯାଏ ଏବଂ କିଛି ପରିବାର ସଦସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଯେଉଁ ଟଙ୍କା ଦିଅନ୍ତି ତାକୁ କଏଦୀଙ୍କୁ କୁପନ ଆକାରରେ ମିଳିଥାଏ। ସାବୁନ, ଟୁଥପେଷ୍ଟ, ଅନ୍ତବସ୍ତ୍ର, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପୋଷାକ ପରି ଅନେକ ଜିନିଷ କଏଦୀ ଏଠାରୁ କିଣିଥାନ୍ତି। ଏସବୁ କିଣିବା ପାଇଁ ଟଙ୍କା ବଦଳରେ ସେମାନେ କୁପନ୍ ଦିଅନ୍ତି।