ପୌରାଣିକ କଥା ଅନୁସାରେ ଶ୍ରୀ ରାମ ଅଯୋଧ୍ୟା ରାଜ୍ୟ ପାଇବାକୁ ଯାଉଥିବା ବେଳେ ମାତା କୈକେଇଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ 14 ବର୍ଷ ବନବାସର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡିଥିଲା। ତେବେ ଯେତେବେଳେ ସେ ବନବାସ ସମାପ୍ତ କରି ଆସିଲେ ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କୁ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀ ରାମ କୁହାଗଲା। ବନବାସ ସମୟରେ ପ୍ରଭୁ ଅନେକ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲେ।
14 ବର୍ଷ ବନବାସ ସମୟରେ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀ ରାମ ଏବଂ ମାତା ଜାନକୀ ମଧ୍ୟ ଅଲଗା ହୋଇଥିଲେ। ଜଣେ ଋଷିଙ୍କ ବେଶରେ ଆସିଥିବା ରାବଣ ମାତା ସୀତାଙ୍କୁ ଅପହରଣ କରି ସାଙ୍ଗରେ ନେଇ ଲଙ୍କାକୁ ଚାଲି ଯାଇଥିଲେ। ଶ୍ରୀ ରାମ ନିଜ ସାନଭାଇ ଲକ୍ଷ୍ମଣଙ୍କ ସହ ମିଶି ମାତା ସୀତାଙ୍କୁ ବହୁତ ଖୋଜିଥିଲେ କିନ୍ତୁ କୌଣସି ପତ୍ତା ପାଇପାରିନଥିଲେ।
ମାତା ସୀତାଙ୍କୁ ଖୋଜିବା ପାଇଁ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀ ରାମଙ୍କର ଜଣେ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଭକ୍ତ ହନୁମାନ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ପ୍ରଥମେ ସେ ଏକାକୀ ସମୁଦ୍ର ପାର ହୋଇ ଲଙ୍କା ଯାଇଥିଲେ ଏବଂ ଶ୍ରୀ ରାମଙ୍କ ମୁଦିକୁ ମାତା ସୀତାଙ୍କୁ ଦେଇ ଫେରି ଆସିଥିଲେ। ତାପରେ ଶ୍ରୀ ରାମ, ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଏବଂ ହନୁମାନ ଲଙ୍କାର ରାଜା ରାବଣଙ୍କ ସହ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ଗଲେ।
ଶ୍ରୀ ରାମ, ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଏବଂ ହନୁମାନ ସହିତ ଏକ ବଡ଼ ବାନର ସେନା ମଧ୍ୟ ରାବଣ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯୁଦ୍ଧର ଏକ ଅଂଶ ହୋଇଥିଲେ। ବାଲ୍ମୀକି ରାମାୟଣରେ ଏହି କଥା ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। ବାନର ସେନା ଭଗବାନ ରାମଙ୍କ ସହ ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ଯେ ରାବଣ ବିରୋଧରେ ଯୁଦ୍ଧରେ ଶ୍ରୀ ରାମଙ୍କ ବିଜୟ ପରେ ଏହି ବାନର ସେନା କୁଆଡେ ଗଲେ? ସୁଗ୍ରୀବ ଏବଂ ଅଙ୍ଗଦଙ୍କର କଣ ହେଲା?
ଏହି ଜିନିଷ ବିଷୟରେ ବହୁତ କମ୍ ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି। ଏହି ସୈନ୍ୟବାହିନୀର ସାହାଯ୍ୟରେ ଭଗବାନ ରାମ ସମୁଦ୍ର ଉପରେ ଏକ ସେତୁ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ।ରାବଣ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ଯୁଦ୍ଧରେ ଶ୍ରୀ ରାମଙ୍କର ଏକ ବିରାଟ ସୈନ୍ୟ ଥିଲେ।
କୁହାଯାଏ ଯେ ଏହି ସେନାରେ ମାଙ୍କଡଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ଏକ ଲକ୍ଷ ଥିଲା। ଏତେ ବଡ ବାନର ସେନା କୁଆଡେ ଗଲା, ଏହାକୁ ନେଇ କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇ ନାହିଁ। ତେବେ ଏହି ସେନାରେ ସୁଗ୍ରିବ, ଅଙ୍ଗଦ, ନଳ ଏବଂ ନୀଳ ଭଳି ମହାନ ଏବଂ ବୀର ଯୋଦ୍ଧା ଥିଲେ।
ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ସୁଗ୍ରିବଙ୍କୁ କିସ୍କିନ୍ଦାର ରାଜା କରାଯାଇଥିଲା। କିସ୍କିନ୍ଦା କର୍ଣ୍ଣାଟକର ତୁଙ୍ଗଭଦ୍ରା ନଦୀ କୂଳରେ ବେଲାରୀ ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ। କିଷ୍କିନ୍ଦାରେ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ବଡ଼ ବଡ ଗୁମ୍ଫା ଅଛି। କୁହାଯାଏ ଯେ ଶ୍ରୀ ରାମ ଏବଂ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ବନବାସ ସମୟରେ ଏଠାରେ ରହିଥିଲେ। ଏହି ଗୁମ୍ଫାଗୁଡ଼ିକରେ ଏକ ବାନର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଥିଲା। ଭଗବାନ ରାମ ଏହି ବାନରମାନଙ୍କ ସହିତ ସମୟ ବିତାଇଲେ।
ତେବେ ସୁଗ୍ରୀବ କିଶକିନ୍ଦାର ରାଜା ହୋଇଥିବାବେଳେ ବାଳିର ପୁଅ ଅଙ୍ଗଦ ଏହି ରାଜ୍ୟର ରାଜକୁମାର ହୋଇଥିଲେ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ନଳ ଏବଂ ନୀଳ ପରି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବାନର ଯୋଦ୍ଧାମାନେ ସୁଗ୍ରିବଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ। କୁହାଯାଏ ଯେ ଅନେକ ବାନର ଏହି ବଡ ଯୋଦ୍ଧାମାନଙ୍କ ସହିତ ବହୁ ବର୍ଷଧରି ରହିଲେ। ଏହାପରେ ଆଉ କଣ ହେଲା ତାକୁ ନେଇ କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ କିଛି ବି ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇ ନାହିଁ।