ଅକ୍ଟୋବର 9, 2009 ମସିହାର ଏହି ଘଟଣା ଅଟେ। ଏକ ଦୁଇ ଟନ ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ରକେଟ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠ ଉପରେ 9000 କିଲୋମିଟର ପ୍ରତିଘଣ୍ଟା ଗତିରେ ମାଡ଼ ଖାଇଲା। ଏତେ ନିଆଁ ବାହାରିଲା କି, କିଛି ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠ 100 ଡ଼ିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ଗରମ ହୋଇଗଲା। ଏହି ସମୟରେ ଏକ ଗାଢ଼ କଳା ସ୍ଥାନରୁ ଏକ ଚମକ ଦେଖାଯାଇଥିଲା। ଏହି କ୍ରେଟରର ନାମ ଥିଲା କ୍ୟାବିଅସ।
ରକେଟ ଏଠାରେ କ୍ରାଶ ହେବା କୌଣସି ଦୁର୍ଘଟଣା ନଥିଲା। ଆମେରିକା ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ଏଜେନ୍ସି ନାସା ଲୁନାର କ୍ରେଟର ଅବଜାରବେସନ ଓ ସେନସିଂ ସାଟେଲାଇଟ ମିଶନକୁ ଜାଣିଶୁଣି ଚନ୍ଦ୍ରର ପୃଷ୍ଠରେ ମାଡ଼ କରିଥିଲା। କାରଣ ସେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ କି, ଚନ୍ଦ୍ରର କଳା ଅଂଶରେ ଯଦି ଆମେ ରକେଟ ମାଡ଼ କରିବା ତାହେଲେ ସେଥିରୁ କଣ ବାହାରିବ?
ଏହାସହ ନାସାର ଆଉ ଏକ ରକେଟ ପଛପଟରୁ ଆସୁଥିଲା ଯିଏକି ଏହାର ଫୋଟ ନେଇପାରିବ। ଏହାବ୍ୟତୀତ ନାସାର ଲୁନାର ରିକଂସେନ୍ସ ଆର୍ବିଟର ଦୂରରୁ ସାରା ନଜାରାର ଫୋଟ ନେଉଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ମାନେ ଏହାର ଫୋଟ ଦେଖିଥିଲେ ସେତେବେଳେ ସେମାନେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲେ କାରଣ 155 କିଲୋଗ୍ରାମର ଜଳର ବାଷ୍ପ ଉଠୁଥିବାର ଦେଖାଯାଇଥିଲା।
ଏହା ପ୍ରଥମଥର ଥିଲା ଯେବେକି ଚନ୍ଦ୍ରରୁ ପାଣି ବାହାରିଥିଲା। ନାସାର ଅମେସ ରିସର୍ଚ୍ଚ ସେଣ୍ଟରରେ LCROSS ର ପ୍ରିନ୍ସିପାଲ ଇନଭେସ୍ଟିଗେଟର ଏଥନୀ କୋଲାପ୍ରେଟ କହିଥିଲେ କି, ଏହା ଏକ ହଇରାଣ କରିବାଭଳି ମାମଲା ଅଟେ। ଆମେ ସମସ୍ତ ଫୋଟକୁ ବହୁତ ବାର ଚେକ କରିଛୁ। ସବୁଥର ସେହି ରେଜଲ୍ଟ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଥିଲା। ଏରିଜୋନା ଷ୍ଟେଟ ୟୁନିଭରସିଟିର ବୈଜ୍ଞାନିକ ମାର୍କ ରବିନସନଙ୍କ କହିବାହେଲା ଏହିକଥା ସତ ଯେ, ଚନ୍ଦ୍ରରେ ପାଣିର କୌଣସି ସ୍ରୋତ ନାହିଁ।
ମାର୍କ ରବିନସନ କହିଛନ୍ତି, ସେଠାରେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ନାହିଁ ଓ ପର୍ଯ୍ୟାବରଣ ବହୁତ ଏକ୍ସଟ୍ରିମିଷ୍ଟ ଅଟେ। କେଉଁଠି ମଧ୍ୟ ପାଣି ରହିବା ଓ ବନିବା ସ୍ରୋତ ନାହିଁ। 25 ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଯେତେବେଳେ ଚନ୍ଦ୍ର ଅନ୍ତରୀକ୍ଷାନ ମାନେ ଚନ୍ଦ୍ର ଧ୍ରୁବ ଉପରେ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ ଖୋଜା କରିଥିଲେ ସେତେବେଳେ ଏହାମଧ୍ୟ ଅନୁମାନ ଲଗାଯାଉଥିଲା କି, ସେଠାରେ ବରଫ ଜମି ରହିଛି। LCROSS ଏହି ଥିଓରୀକୁ ପ୍ରମାଣିତ କରିସାରିଛି।
ଜର୍ମାନୀ ସ୍ଥିତ ମାକ୍ସ ଫ୍ଲାଙ୍କ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ସୋଲାର ସିଷ୍ଟମ ରିସର୍ଚ୍ଚର ବୈଜ୍ଞାନିକ ବ୍ୟାଲେଣ୍ଟିନ ବିକେଲ କହିଥିଲେ, ପୁରା ଯାଞ୍ଚ ପଡ଼ତାଳ ପରେ ଜଣାପଡିଥିଲା କି, ଚନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ 6 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାର ପାଣି ମହଜୁଦ ରହିଛି। ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକତର ଭାଗ ଚନ୍ଦ୍ରର ଦୁଇ ଧ୍ରୁବ ଉପରେ ରହିଛି। ଯାହାକୁ PSRs କୁହାଯାଇଥାଏ। ସେଠାରେ କ୍ୟାବିୟାର୍ସ ଭଳି କ୍ରେଟର ରହିଛି। ଏଠାରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ରଶ୍ମି କେବେ ପହଞ୍ଚିନଥାଏ ଓ ଏହା ସର୍ବଦା ଅନ୍ଧାରରେ ରହିଥାଏ।
ଜସ ହକିନ୍ସ ୟୁନିଭରସିଟିର ବୈଜ୍ଞାନିକ ପାର୍ବତୀ ପ୍ରେମ କହିଥିଲେ କି, କିଛି PSRs ତ ପ୍ଲୁଟୋ ଠାରୁ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଥଣ୍ଡା ଅଟେ। ଏହାର ଅର୍ଥ ଏହାକି ଯେ, ଏଠାରେ ବରଫ ଜରୁରୀ ଥିବ। ଏହା ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ରହିଛି ଏଠାରେ ଏହାର ପାଣି ଫାଟିବାର ଚାନ୍ସ ମଧ୍ୟ ବହୁତ କମ। ହୋଇପାରେ ଏହା ବହୁତ ବର୍ଷ ଆଗରୁ ଏହିପରି ଭାବରେ ହିଁ ବରଫ ଆକାରରେ ରହି ଆସିଛି। ହୋଇପାରେ ଏହାସହ ପୃଥିବୀରେ ପାଣି ସୃଷ୍ଟି ହେବାର କୌଣସି କନେକ୍ସନ ରହିଛି। ଏହା ଭବିଷ୍ୟତରେ ମଣିଷର ସୁଦୂର ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ମିଶନ ସମୟରେ କାମରେ ଆସିପାରେ।
ଆଗାମୀ ବର୍ଷ ମାନେ 2023 ମସିହାରେ ନାସା ଏହି PSRs କୁ ଯାଞ୍ଚ କରିବାପାଇଁ ରୋବର୍ଟ ପଠାଇବାର ପ୍ରସ୍ତୁତି କରିଛି। ଏହି ରୋବଟିକ ବେହିକଲ କ୍ରେଟର୍ସକୁ ଯାଇ ସେଠାରେ ଯାଞ୍ଚ କରିବ। ସେଠାରେ ସେମାନେ ପତା ଲଗାଇବେ କି, କଣ ସତରେ ଏଠାରେ ବରଫ ରହିଛି। ଏହାପରେ ଏହି ଦଶକର ଶେଷ ଆଡ଼କୁ ନାସା ମନୁଷ୍ୟଙ୍କୁ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠକୁ ପଠାଇବ ଓ ଏହି କଳା ସ୍ଥାନରେ କଣ ରହିଛି ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବ।
ଏରିଜୋନା ୟୁନିଭରସିଟିର ଗ୍ରାଜୁଏଟ ଛାତ୍ର ପାଟ୍ରିକ ଓବ୍ରାୟନ କହିଛନ୍ତି କି, ଚନ୍ଦ୍ରର ଅନ୍ଧାର ଜାଗାରେ ଛାଇ ହିଁ କେବଳ ଛାଇ ରହିଛି। ଏହା ଏତେ ଅନ୍ଧାର ଅଟେ କି, ଯେଉଁଠାରୁ ଆମକୁ ପ୍ରାଚୀନ ବରଫ ମିଳିପାରେ ଓ ଏହାର ତାପମାତ୍ରା 250 ଡ଼ିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ହୋଇପାରେ। ଏଥିପାଇଁ ଜରୁରୀ ରୂପରେ ସେହି ସ୍ଥାନର ପତା ଲଗାଇବା ଆବଶ୍ୟକ।